Delftse quantumonderzoeker Kouwenhoven is vertrokken bij Microsoft – IT Pro – Nieuws

Leo Kouwenhoven, een prominente quantumonderzoeker en oprichter van QuTech van de TU Delft, is vertrokken bij Microsoft. Hij was daar in 2016 gaan werken op basis van zijn onderzoek naar het Majorana-quasideeltje, maar bevindingen daarover werden vorig jaar ingetrokken.

De Volkskrant meldt op basis van een bevestiging van Microsoft dat Kouwenhoven eerder deze maand is gestopt met zijn werkzaamheden voor het Amerikaanse softwarebedrijf uit Redmond. Microsoft zegt tegen de krant dat de beëindiging van de samenwerking verband houdt ‘met een verandering in de benadering van schaalbare quantumcomputing’. Een nadere toelichting geeft Microsoft niet. Het bedrijf wenst Kouwenhoven succes voor de toekomst en dankt hem voor zijn tijd bij Microsoft.

Kouwenhoven is door de Volkskrant gevraagd om een reactie. De onderzoeker gaf aan niets over zijn vertrek te kunnen zeggen en de hoop te hebben op een later moment meer toelichting te kunnen geven. “Ik heb daar wel een plan voor”, zegt hij. Vermoedelijk gelden er momenteel nog geheimhoudingsclausules. Dat kan verklaren waarom hij op dit moment nog niets wil zeggen. Ook loopt er nog altijd een integriteitsonderzoek van de TU Delft. Kouwenhoven wilde ook niet zeggen of hij terugkeert als onderzoeker aan de TU Delft. Daar had hij, na zijn overstap naar Microsoft, nog een nulurencontract. De TU Delft zegt tegen de Volkskrant dat die aanstelling nog altijd geldt.

Kouwenhoven kwam in 2018 met de claim dat er definitief bewijs was dat het Majorana-quasideeltje bestaat. Daarmee zou het pad geëffend kunnen worden naar quantumbits op basis van deze deeltjes. De onderzoekers publiceerden zelf in april 2020 een onderzoek waarin ze al hun twijfels uitten en in mei vorig jaar schreef Delta, het digitale journalistieke platform van de TU Delft, ook over de twijfels. In maart 2021 erkenden de onderzoekers hun fouten; men kon de claim dat ze Majorana-quasideeltjes hadden waargenomen, niet langer handhaven. Twee oud-medewerkers van Kouwenhoven ontdekten dat er sprake was van ongeoorloofd knip- en plakwerk en dat de bevindingen waren gebaseerd op onbetrouwbare analyses. Dat leidde uiteindelijk tot het terugtrekken van het onderzoeksartikel uit 2018.

Deze kwestie was en is een tegenslag voor QuTech en Microsoft. Het bedrijf had hoge verwachtingen van het gebruik van Majorana’s als qubits, vanwege de potentiële robuustheid en daarmee schaalbaarheid van een quantumcomputer met die qubits. Microsoft heeft die ambitie en de zoektocht naar het deeltje nog niet opgegeven; maandag meldde het bedrijf dat het zijn onderzoekslab in het Deense Lyngby daadwerkelijk gelukt zou zijn om Majorana’s te maken. De resultaten daarvan zijn nog niet openbaar. Christian Schönenberger, een hoogleraar quantumfysica aan de universiteit van Basel, zegt tegen de Volkskrant dat we heel voorzichtig moeten zijn met de interpretatie hiervan. Hij benadrukt dat Majorana’s heel moeilijk te bewijzen zijn.