Nederlandse politie droeg technisch bij aan hack op cryptotelefoondienst Sky ECC – IT Pro – Nieuws

De Nederlandse politie bouwde zelf de hacktools voor het onderscheppen van berichten bij de cryptotelefoondienst Sky ECC. Lange tijd suggereerde het Openbaar Ministerie dat Nederland alleen toegang had tot de berichten, maar niet actief bijdroeg aan de technische operatie.

Het Openbaar Ministerie heeft dit volgens NU.nl bevestigt tijdens een zitting over de zaak rondom Sky ECC. In maart van 2021 bleek dat de Nederlandse politie na een grote actie de communicatie van Sky ECC kon meelezen. Die dienst wordt voornamelijk door criminelen gebruikt en is vergelijkbaar met diensten als Encrochat. Het ging om een internationale operatie waarbij de Nederlandse en de Belgische politie een hoofdrol speelden, maar de exacte rol van de Nederlandse autoriteiten was nog niet bekend. Vooral de technische specificaties van de hack zijn altijd vaag gebleven. Nu blijkt uit rechtbankdocumenten dat de Nederlandse politie daar een grotere rol in speelde dan gedacht.

Het was vooral onbekend wie de tool had ontwikkeld waarmee de berichten onderschept konden worden. Lange tijd werd aangenomen dat die door de Franse politie was gebouwd. Frankrijk had een belangrijke rol in het onderzoek, omdat de servers van Sky ECC op Frans grondgebied stonden. Het Openbaar Ministerie in Nederland zei altijd dat ‘de interceptietool is gebouwd door de Fransen en daar na machtiging van de Franse rechter is ingezet’, schreef Crimesite in april. De berichten die werden onderschept, werden vervolgens met Nederland gedeeld. Details over die tool hield Frankrijk altijd geheim.

Nu erkent het Openbaar Ministerie in een rechtszaak dat het Nederlandse Team High Tech Crime ‘meewerkte aan de tapsoftware’. Dat ‘gebeurde onder Franse regie in een Frans onderzoek’, aldus het OM. Dat lijkt haaks te staan op de eerdere verklaringen, maar het OM ontkent dat. Dat zou ‘nooit hebben tegengesproken’ dat Nederland een bijdrage leverde, schrijft NU.nl, dat bij de zitting aanwezig was.

Advocaten van de verdachten in de zaak eisen meer openheid over de hack op Sky ECC. Zij vinden de Nederlandse betrokkenheid dusdanig groot dat de politie en het OM verantwoording over de hack moeten afleggen. Het OM stelt daartegenover dat het voldoende is dat een Franse rechter toestemming heeft gegeven voor het gebruik van de interceptietool.

De details van de hack lijken klein, maar zijn uiteindelijk van groot belang. De autoriteiten haalden de hacks op cryptotelefoonaanbieders in de laatste jaren aan als grote successen, maar die praktijk begint inmiddels scheurtjes te vertonen. In veel zaken staat ter discussie of de onderschepte berichten als bewijs mogen worden aangehaald. Advocaten van verdachten stellen dat de politiediensten vaak niet op zoek zijn naar een specifieke dader of naar bewijs in een specifieke zaak. Om die reden is het belangrijk te weten hoe een onderscheppingsactie precies plaatsvond. In het Marengo-proces werd onlangs wel toegestaan dat de berichten werden gebruikt.