Privacyvriendelijk sociaal netwerk van twee Nederlandse hoogleraren komt in 2023 – IT Pro – Nieuws

Begin 2023 verschijnt PubHubs, een privacyvriendelijk sociaal medium dat met hubs groepen mensen ‘in verbinding wil brengen’. Het project is open source en gebaseerd op het opensourcecommunicatieproject Matrix. Hoogleraren Bart Jacobs en José van Dijck zitten achter het project.

In PubHubs staan hubs centraal, waarbij die hubs kunnen draaien om bijvoorbeeld organisaties als een sportclub of schoolklas, of een gezin, straat of gemeente. Deelnemers organiseren en beheren die hubs zelf. Binnen hubs kunnen beheerders weer rooms aanmaken, waar hubdeelnemers over specifiekere zaken kunnen praten.

Binnen die kamers kunnen toelatingseisen worden gesteld, waardoor bezoekers bijvoorbeeld moeten aantonen dat ze een docent of leerling zijn van een school, of lid zijn van een bibliotheek of omroep. Op deze manier kunnen leraren bijvoorbeeld over de praktische zaken van een schoolreisje praten in de room van een hub, zonder dat leerlingen die lid zijn van de hub dat doorhebben, zegt Jacobs tegen NU.nl.

PubHubs gaat met een centrale login werken, waardoor gebruikers niet voor alle hubs een nieuw account moeten aanmaken. In een hub krijgt een gebruiker wel een nieuw pseudoniem, zodat wat hij of zij in de ene hub doet los kan staan van wat er in een andere hub gebeurt.

Die hubs zullen Matrix-homeservers zijn, zegt de organisatie. Matrix is een decentraal communicatieplatform waarbij gesprekken worden gesynchroniseerd over deelnemende servers. Matrix is open source en gebruikt end-to-endversleuteling op basis van Olm en Megolm. Gebruikers kunnen bij PubHubs zelf een Matrix-homeserver draaien of er eentje bij PubHubs inhuren.

Hoewel het huren van homeservers bij PubHubs geld zal kosten, is PubHubs zelf non-profit. Bedenkers Bart Jacobs, hoogleraar Computerbeveiliging aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en José van Dijck, hoogleraar Media en Digitale Samenleving aan de Universiteit Utrecht, zeggen daarom geen data van gebruikers te verkopen aan bijvoorbeeld adverteerders. Doordat de software achter PubHubs transparant en open source is, zal dit ook door mensen te controleren zijn, zegt Jacobs. Hij zegt ook niet te kunnen zien wat er binnen een hub gebeurt. Daardoor zijn beheerders van hubs zelf verantwoordelijk voor wat er in hun hub gebeurt.

De twee hoogleraren hebben een onderzoeksbudget van 2,5 miljoen euro, waarvan ze een deel gaan gebruiken voor de ontwikkeling van het PubHubs-netwerk. Daardoor kan het platform nu nog worden ontwikkeld. Om het in de toekomst te kunnen blijven ontwikkelen, wordt er nog een financieel model ontwikkeld. De bedenkers van het platform overwegen een bedrag te vragen aan hubs-eigenaren, mogelijk naast de huur van de Matrix-homeservers. Het geld komt van de Spinoza- en Stevinpremies die de hoogleraren kregen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.

Het platform wordt nu ontwikkeld door meer dan vijf mensen aan de Radboud Universiteit. Jacobs heeft hierbij het voortouw. Van Dijck leidt een groep die aan de governance van PubHubs werkt. De makers hopen voor de zomer een eerste versie af te hebben, zodat dit najaar pilots kunnen starten. Begin volgend jaar moeten de eerste hubs online komen.