Van Huffelen: geen sociale controle met Europese digitale identiteit

De Europese digitale identiteit zal niet voor sociale controle worden ingezet. Daarnaast zal er altijd een offline alternatief beschikbaar zijn en mogen overheden niet eisen dat mensen zich alleen via een digitale identiteit identificeren, zo heeft staatssecretaris Van Huffelen van Digitalisering laten weten. De bewindsvrouw reageerde op vragen van de vaste commissie voor Digitale Zaken.

Vorig jaar presenteerde de Europese Commissie plannen voor de invoering van een digitale identiteit waarmee burgers zich in de gehele Europese Unie kunnen identificeren. Vanuit een speciale wallet-app voor smartphones moeten burgers zich kunnen identificeren en elektronische documenten delen. Grote platformen zullen worden verplicht om de nieuwe Europese digitale identiteit te accepteren.

Kamerlid Van Haga uitte tijdens een debat van de commissie zijn zorgen over een digitale identiteit die kan “evolueren van datacard tot controlesysteem om mensen uit te sluiten.” Hij vroeg de staatssecretaris of zij een controlestaat, en een social kredietsysteem in het bijzonder, een utopie of een dystopie vindt. Ook wilde Van Haga weten of het parlement de Europese digitale identiteit nog kan tegenhouden.

“Binnen de wallet heb je zelf controle over welke data je wil delen met welk soort instanties. Ik denk dat het wel goed is om dat in het begin neer te zetten, zeker ook omdat een spookbeeld over sociale controle zoals we die in andere landen kennen, absoluut niet aan de orde is bij wat we in Europa willen”, reageerde Van Huffelen. Ze voegde toe dat er ook altijd een mogelijkheid moet zijn om het offline te blijven doen.

“Wij willen heel graag aan de slag met die mogelijkheid om je digitaal te kunnen identificeren. Ik wil ook heel graag werken aan het thema van die wallet”, ging de staatssecretaris verder. “Wij hebben in het coalitieakkoord gezegd dat wij dit willen gaan ontwikkelen voor Nederland, met de randvoorwaarde van regie over eigen data enzovoort, om te zorgen dat dit op een veilige manier kan.”

Wat betreft het tegenhouden van de Europese digitale identiteit door de Tweede Kamer is dit niet mogelijk. “Een framework dat we in Europa maken, kan niet door één lidstaat worden tegengehouden. Die verordening wordt vastgesteld bij gekwalificeerde meerderheid. Dat zou dus moeten betekenen dat een veel groter aantal landen hier niet voor zou moeten zijn. Dat is niet mijn beeld en ook niet mijn beeld van de gesprekken die ik daarover heb gevoerd in Brussel en met het Europees Parlement. Maar nogmaals, de burger die zegt “ik wil hier geen gebruik van maken”, zal hier geen gebruik van hoeven maken”, stelde Van Huffelen.